قبل از هر چیزی باید یكسری تعاریف ذكر شود، در مورد بیمار covid-19 سه اصطلاح از طرف وزارت بهداشت تعریف شده هست، البته هر كشور بر اساس پروتكل های سازمان بهداشت جهانی، تعاریفی برای خود دارد، در ایران نیز براساس پروتكل هایی كه از طرف سازمان بهداشت جهانی ابلاغ می گردد تعاریف مشخص می شوند.
لطفا در نظر داشته باشید كه براساس یافته هایی كه از این بیماری به دست می آید، ممكن است در پروتكل های بعدی این تعاریف تغییر كند، همچنانكه میبینیم این پروتكل ها هر ازچند گاهی تغییراتی در آنها داده میشود و اطلاعات جدیدی به دست می آوردند زیرا این بیماری، یك بیماری جدید است و اطلاعات موجود هنوز كافی نیست. در حال حاضر جدیدترین تعاریف خدمتتان ارائه می گردد و در صورت تغییر ، مجددا اطلاع رسانی خواهد شد .
سه تعریف اصلی که باید بدانیم:
اول اینكه لازم است بدانیم برای شخص بیماری كه با قطعیت تشخیص Covid-19 داده میشود چه بیماری است؟ هیچ بیماری رو بطور قطع نمی توانیم تشخیص Covid-19 بدهیم، مگر اینكه واقعا تستی كه تشخیص قطعی آن پیداشدن ژن ویروس را نشان می دهد انجام داده باشیم، این تست با نام PCR كه این روزها زیاد این نام رو میشنویم ، این تست از حلق و گلوی بیمار گرفته میشود كه نتیجه تست، تشخیص قطعی هست. وقتی كه شخصی تست PCR مثبت داشته باشد میتوان تشخیص قطعی covid-19 داد. دقت كنید كه این تست براساس تشابه اسمی با تست دیگری كه مربوط به یكی از آزمایشات خون هست (CRP) اشتباه گرفته نشود .
تعریف دوم در مورد بیماری های محتمل است ، چه شخصی محتمل (probable ) است ؟
محتمل یعنی احتمال اینكه شخص این بیماری رو داشته باشد بیشتر است از اینكه نداشته باشه. آیا این اصلاح به معنی این هست كه بیماری قطعی است ؟ پاسخ منفی است. اگر دقت كنید میبینید این جمله تاكید بر قطعیت بیماری ندارد و یك مرحله قبل از قطعیت است یعنی ما احتمال میدهیم ولی با اطمینان نمی توانیم بگوییم بیماری دارد یا خیر. ولی براساس یافته ها و آزمایشاتی كه تابحال برای بیمار انجام شده و بالین بیمار، دارای علایمی است كه احتمال ابتلا به بیماری بیشتر است .
تعریف سوم شامل موارد مشكوك (suspicious ) است، موارد مشكوك چه چیزهایی هستند ؟
وقتی میگوییم یك شخصی مشكوك به داشتن ویروس هست یعنی احتمال دارد داشته باشد یا نداشته باشه و میزان شك به ابتلای بیمار به ویروس آنقدر زیاد نیست كه بگوییم احتمالش خیلی بالا است ولی احتمال وجود دارد، پس تفاوت آن با محتمل در همین نكته است. در محتمل احتمال ابتلا زیاد است اگرچه بطور قطعی نمیتوان آنرا رد كرد ولی در مورد مشكوك احتمال ابتلا كمتر است و این چیزیست كه باید بررسی شود.
حالا بررسی میكنیم كه هركدام از این موارد چه چیزهایی هستند؟ چه زمان میگوییم شخص مشكوك است چه موقع محتمل است و چه موقع با قطعیت مبتلا است.
مورد مشكوك ، شخصی است كه یكسری از علایم رو دارد، آن علایم كدام هستند؛ اگر تنگی نفس ویا گلو درد یا لرز یا سرفه دارد كه معمولا سرفه خشك است. اگر شخص هركدام از این علایم رو داشته باشد (یا ممكن است شخصی چندتا علامت رو باهم داشته باشد) با تب یا بدون تب ، این علایم، علایمی هستند كه براساس پرتكل مهم هستند. پس اگر شخصی هریك از این علایم رو داشته باشد میتواند یك مورد مشكوك باشد ، چرا میگویم میتواند: زیرا لزوما هر شخصی كه این علایم رو داشته باشد مشكوك محسوب نمیشود .
چه كسانی مشكوك محسوب می شوند؟
كسانیكه یكی از این علایم ذکر شده در بالا را داشته و علاوه بر آن یكی از شرایط زیر را نیز دارند:
- اینكه این افراد كسانی هستند كه در قسمت ارایه خدمات بهداشتی و درمانی فعالیت می كنند و با بیماران تنفسی در ارتباط هستند، پس بر اساس این پروتكل همه افرادی كه در بیمارستانها خدمات بهداشتی درمانی ارایه میكنند اگر این علایم رو داشته باشند لزوما مشكوك محسوب نمی شوند مگراینكه با بیمارانی در ارتباط بوده باشند كه علایم تنفسی داشته باشند، لازم بذكر است كه تاكید بر علایم تنفسی است نه ارتباط با فرد مبتلا به Covid-19، چون علایم تنفسی میتواند شامل بیماریهای بسیاری باشد.
- شخصی كه خدمات بهداشتی درمانی به فردی كه بیماری Covid-19 در آن فرد تشخیص قطعی داده شده و یا محتمل باشد، ارایه میدهد.
- افرادی كه در خانواده خود، فرد شناخته شده به Covid-19 و یا تشخیص محتمل داده شده برای یكی از اعضای خانواده دارند.
- افرادی كه با یک شخص مبتلا به بیماری Covid-19 به سفر رفته اند صرف نظر از اینكه وسیله سفر چه وسیله ای بوده است.
- افرادی كه با شخص مبتلا به کووید 19 در محل کار و یا در کلاس كمتر از 2 متر فاصله به مدت بیشتر از 15 دقیقه معاشرت نموده باشند.
چه کسانی محتمل هستند ؟
در مورد فرد محتمل ، همانطور كه گفتیم احتمال اینكه مبتلا باشد بیشتر از آن است كه مبتلا نباشد، چه اشخاصی مورد محتمل محسوب می شوند، كسانیكه در ابتدا باید جزو موارد مشكوك بوده باشند(همانطور که در بالا ذکر شد) و علاوه بر آن یا سی تی اسكن فرد مثبت بوده و یا برای فرد تشخیص ذات الریه داده شده و پس از استفاده از داروها، بهبود نیافته و به درمان جواب نداده است.
و آخرین مورد موارد قطعی است كه شامل افرادی میشود كه تست PCR یا همان تست حلق وی مثبت شده باشد.
اینها یكسری تعاریف كلی بودند كه برای اگاهی داشتن افراد لازم است، البته اینها بیشتر به كمك افرادی می آید كه در امر خدمات و بهداشتی و درمان فعالیت می كنند ولی بهتر است كه سایر افراد نیز از آن آگاه باشند.
به زبان ساده ، هركسی كه علایم تنفسی دارد آیا دارای بیماری covid هست ؟ پاسخ این سوال خیر است ، و آیا احتمال مبتلا بودن را میتوان داد ؟ پاسخ اری است .
دانستن این تعاریف كمك میكند كه ما اگاهی داشته باشیم كه چه موقع باید خیلی نگران باشیم، چه موقع كمتر و چه موقع اصلا نگرانی نداشته باشیم و اینكه نیازی نیست استرس بیش از اندازه به خود و خانواده خود تحمیل كنیم، ضمن اینكه فشار زیاد بر روی كادر درمان بعلت مراجعاتی كه نیاز به استرس و اظطراب زیاد ندارد برداشته شود.
همچنین از سمت وزارت بهداشت یک تست آنلاین تشخیصی ارائه شده است که در ذیل آمده است.
تست آنلاین تشخیص کرونا:
این اطلاع رسانی میتواند به افراد کمک کند بدانند در چه شرایطی هستند و برحسب آن شرایط تصمیم بگیرند و نیز دانستن این موارد ، یك ایده كلی به افراد میدهد، در هر حالتی به افراد جامعه توصیه میشود با توجه به اطلاعاتی كه فرد دارد اگر دچار شك شد به مراكز بهداشتی و درمانی مراجعه كند.
در نهایت فقط پزشك میتواند تشخیص نهایی را بدهد و این بیماری ، بیماری ای نیست كه خودمان بتوانیم تشخیص ویا آنرا رد كنیم . لازم است بدانیم بیماری Covid-19 بیماری است كه در حدود 80% موارد ابتلای آن خفیف است و نیز چون در پاندمی هستیم نباید دست كم گرفته شود و می بایستی اگاهانه با آن برخورد شود .