سنجش تراکم استخوان
تراکمسنجی استخوان برای تشخیص پوکی استخوان و تعیین ریسک شکستگی استخوان بسیار مفید است. اغلب روشهای اندازهگیری مواد معدنی استخوان Bone Mineral Density بسیار سریع و بدون درد است. برای اندازهگیری محتویات معدنی استخوان استفاده میشود و این اندازهگیری، کاهش توده استخوانی را به خوبی نشان میدهد.
استخوانی که مواد معدنی خود را از دست داده ضعیف میشود و احتمال شکستگی بالایی دارد و Bone Densitometry قبل از شکستگی و احساس ضعف در استخوان این کاهش را نشان میدهد.
رایجترین روش دنسیتومتری است. این روش بیدرد است و احتیاجی به هیچ گونه تزریق، روش تهاجمی، مسکن یا رژیم خاص و مراقبتهای ویژه ندارد.طی این آزمون، بیمار روی تخت دراز میکشد و سیستم، قسمتهای مورد نظر بدن را اسکن میکند (به طور معمول مهرههای پایینی ستون فقرات و لگن) مدتزمان اسکن تنها چند دقیقه است. در مرکز تصویربرداری پزشکی اطهری از دستگاه HORIZON WI ساخت HOLOGIC آمریکا برای سنجش تراکم استخوان استفاده می شود.
ام ار آی 1.5 تسلا
امروزه M.R.I در تشخیص بسیاری از بیماریها و ضایعات اعضای مختلف بدن به کار میرود. از این روش میتوان برای تشخیص، درمان و دنبال کردن مسیر بیماری استفاده کرد. مثلا تمام ناهنجاریهای مغز و نخاع به وسیله MRI نشان داده میشود.
با این روش میتوان تشخیص داد که درد کمر به علت درد عضله است و یا به علت فشار روی عصب میباشد. همچنین در درمان و تشخیص و روند توسعه سرطان از این روش استفاده میشود.
سی تی اسکن
تصاویر سیتیاسکن با دقت بسیار بیشتر از تصاویر رادیوگرافی ساده، شکل استخوانها و حتی بسیاری از بافتهای دیگر اندام را نشان میدهد. با استفاده از این تکنیک میتوان داخل استخوان را هم مشاهده کرد. اکثر سیتیاسکنهای امروزی اسپیرال یا مارپیچی هستند به این معنا که منبع اشعه ایکس مانند یک مارپیچ به دور بدن بیمار حرکت کرده و از جهات مختلف تصویربرداری میکنند. تصاویر سیتیاسکنهای امروزی بسیار دقیقتر از قبل شده و سرعت این دستگاهها هم زیاد شده است بهطوریکه معمولا انجام یک تصویربرداری سیتیاسکن چند دقیقه بیشتر طول نمیکشد.
رادیوگرافی
در سال های اخیر از نوع جدیدی از رادیوگرافی یا عکس برداری استفاده می شود که به آن رادیوگرافی دیجیتال می گویند. در این نوع از رادیوگرافی از فیلم استفاده نمی شود و تصویر تهیه شده از بیمار بر روی صفحه مانیتور کامپیوتر قابل دیدن است. با این حال می توان این تصاویر را هم بر روی فیلم چاپ کرد. گاهی اوقات همراه با رادیوگرافی به بیمار مواد خاصی تزریق شده یا خورانده می شود. به این روش رادیوگرافی رنگی می گویند. از رادیوگرافی رنگی برای تشخیص بهتر و دقیق تر بعضی ضایعات استفاده می شود.
سونوگرافی
شما روی تخت دراز میکشید، پزشک شما پروب (یک دستگاه به اندازه موس رایانه) را روی محلی که میخواهد معاینه کند قرار میدهد. پروب یک دستگاه کوچک است که امواج اولتراسوند تولید میکنند و همچنین بازتاب آنها را دریافت میکند.
در محل تماس پروب با پوست شما مقداری ژل لغزنده یا لوبریکانت مالیده میشود تا پروب راحتتر روی پوست حرکت کند و همچنین تصویر بهتری به دست بیاید. پروب به وسیله یک سیم به دستگاه سونوگرافی متصل است، سونوگرافی نیز به یک صفحه نمایش اتصال دارد.
سنجش تراکم استخوان
اشعه x مورد استفاده در DEXA کمتر از Chest x-ray است. دانسیته استخوانی هر بیمار با نمودار افراد سالم مقایسه میشود و نتیجه اعلام میشود. هرچند مقدار پرتو ایکس که در این روش بکار میرود بسیار ناچیز است، ولی انجام سنجش تراکم استخوان در اشخاص سالم توصیه نمیگردد. افرادی که دارای عوامل خطر برای پوکی استخوان و شکستگی ناشی از آن هستند، برای انجام این آزمایش مناسب میباشند.
ماموگرافی
ماموگرافی میتواند سرطان پستان را 10 سال قبل از آن که قابل لمس شود، شناسایی کند. ماموگرافی برای تشخیص بیماری زنان بالای ۴۰ سال از نظر سرطان پستان، ارزیابی بیمارانی که توده پستان مشکوک دارند، پیگیری سرطان پستان درمان شده با برداشتن قسمتی از پستان و رادیوتراپی، پیگیری پستان مقابل در فردی که یک پستان به خاطر سرطان برداشته شدهاست کاربرد دارد اما هدف اصلی ماموگرافی، شناسایی زودهنگام سرطان پستان است.
پانورکس دیجیتال
با عکس رادیوگرافی میتوان فساد و پوسیدگی دندان را حتی زمانی که مینا هنوز سالم به نظر میآید، تشخیص داد؛ به ویژه وقتی پوسیدگی بین دندانها مخفی شده یا زیر خط لثه باشد. عکس رادیوگرافی به تشخیص آبسه دندان، آسیب استخوان ناشی از بیماری پیر دندانی، شکستگیهای فک و دندان و سایر ناهنجاریهای فک و دندان نیز کمک میکند.
گرافی تک دندان
دستگاهی که این رادیوگرافی با آن تهیه میشود و در هر مطبی موجود است و در انواع پیشرفته آن دوز اشعهای که به شما میرسد اندک است. معمولا در انواع قدیمیتر پزشک و پرستار هنگام تاباندن اشعه پشت یک دیوار سربی پنهان میشوند چون در طول روز لازم است از چند بیمار عکس بگیرند در حالی که شما فقط در طی درمان چند عکس میگیرید و دوز بسیاری از اشعه را دریافت نمیکنید. برای بررسی کامل دهان حداقل ۱۴ عدد از این نوع عکس لازم است.